Dukuzimana Ignace Ntago biba byoroshye kubona uko wifata iyo uri gukeka ko umukunzi wawe aguca inyuma. Ibintu byinshi biba biri ku manegeka harimo n’umubano wawe na we. Ese uramutse wibeshye? Oh ese biramutse ari ukuri? Ese uramutse ushinjije umukunzi wawe ko aguca inyuma ariko Atari byo? Ese aramutse abihakanye? Bizahinduka bite? Ese byasubira uko byahoze mbere? Iyo utangiye gukeka ko umukunzi wawe aguca inyuma, uba ufite byinshi byo gutekereza. Ariko mbere yo kumwegera umubwira ko wamuketse, banza urebe ibi bimenyetso niba abifite kandi ubigenzure.
1 ATANGIYE KWAMBARA BITANDUKANYE NUKO YAMBARAGA
Niba umukunzi yambaraga utwenda tworoheje ugatangira kubona yambaye ibihenze bitunguranye, aho harimo ikibazo. Niba hari uburyo yiyogosheshaga ukabona ahinduye inyogosho nta mpamvu, rwose tangira ugenzure. Niba atangiye kugendana n’abandi bantu bashya batandukanye nabo yagendanaga nabo, ariko byose bikaba mu buryo wowe utazi, tangira umubaze ibijyanye nabyo kuko ushobora gusanga uri mu manegeka.
2 AFITE IBYO ARI KUGUHISHA KURI TELEPHONE YE
Niba umukunzi wawe atangira guhinduka igihe umufatiye kuri telephone cyangwa se laptop ye, cyangwa ukabona atangiye kujya akugenera ibyo ashaka ko ureba kuri phone ye, menya ko aho hantu harimo ikibazo. Birashoboka ko aba yirinda ko abantu utazi bamuhamagara uyifite maze ukamuvumbura.
3 NTAGO UKIMUBONA NK’UKO BISANZWE
Abantu bamaze igihe bakundana, baba baziranye ku buryo na gahunda z’umunsi zabo baba bazizi. Rero iyo atangiye kuba Atari aho agomba kuba ari, cyangwa se ibyo utekereza ko ari gukora akaba atatibyo ari gukora, byaba byiza umwicaje maze ugatangira kumubaza ibijya mbere.
4 NTAGO AKIGUKENERA NK’UKO BYARI BISANZWE.
Ibaze hagashira ukwezi kumwe, abiri cyangwa se n’arenga ubona umukunzi wawe atagishaka kukwegera cyane, cyangwa se mwavugana ukamubaza niba mwahura akakubwira ko nta kibazo mwazahura bishoboka, cyangwa se nanone niba hari ikintu yagukeneragaho ukamufasha cyangwa agahora akugisha inama ariko ukabona byaragabanutse, biba bivuze ko ibyo ngibyo Atari uko atakibikeneye ahubwo ashobora abibonera ahandi. Urumva nta kibazo kirimo?
5 IYO MURI KUMWE AKUNDA KUBA ARAKAYE CYANGWA SE AFITE UBWOBA.
Bene uyu mukunzi buriya akenshi n’iyo muri kumwe ukabona ararakaye ariko wowe uzi neza ko nta kibazo mufitanye, akenshi usanga ahubwo Atari nawe arakariye. Ahubwo aba ari kugutunga ubwoba bwe ndetse no kuba adatekanye akeka ko wamuvumbura. Iki si ikimenyetso gifatika kuko abantu barahinduka isaha ku yindi, kuko n’abantu bashobora kwigaragaza mbere bagihura bitandukanye nabo baribo, ahubwo akaba afite ubwoba ko wavumbura uwo ariwe wa nyawe.
6 ASIGAYE AHINDURA GAHUNDA BURI GIHE
7 INSHUTI ZE ZITANGIRA KWIFATA UKUNDI
8 ATANGIRA KUGUCUNGACUNGA IYO AMAZE IGIHE ATARI HAFI YAWE
9 AGUSHYIRAHO AMAKOSA NTA BUSOBANURO AGUHAYE CYANGWA NGO AGUHE UMWANYA WO KWISOBANURA.
10 NTAGO AGIKUNDA IBINTU YAKUNDAGA
11 IBINTU BYAMUHANGAYIKISHAGA NTIBIKIMUTERA UBWOBA
12 MUSIGAYE MURYAMANA GAKE/ CYANE BITANDUKANYE NA MBERE
13 ASIGAYE YIRINDA KO MUMARANA IGIHE KININI CYANE
14 ASIGAYE YITA K’UKO AGARAGARA KURUSHA MBERE
15 NTUKIMENYA GAHUNDA ZE NKA MBERE
16 AGUTONGANYA NTA MPAMVU
17 AKUNDA KUKUBWIRA KO AGIYE KUMARA IGIHE ATARI KUBONEKA
18 AKUNDA KUKUBAZA ATI” ESE WAKORA IKI URAMUTSE UMENYE KO NGUCA INYUMA?”.
19 AHORA ASHAKA KUMENYA AHO UHEREREYE
Ibi byose ni ibimenyetso bifatika bigaragaza ko umukunzi wawe aguca inyuma nta kabuza, uretse ko hashobora kubaho izindi mpamvu z’ubuzima zishobora gutuma yitwara gutya, ariko ahanini iyo ari izindi mpamvu ntago bimara igihe kirekire cyangwa se ngo abe atarakubwira impamvu iri kubimutera kugera ku rwego rwo kuba wabyibonera cyangwa se ukabyiyumvamo.
Dukuzimana Ignace 